Galatia
3 : 6 – 14
Tema
Haporseaon
di ginjang ni saluhutna
Patujolo
Disurathon si Paulus do surat on tu huria na adong di
Galatia hira-hira taon 45-58 M. Dipungka
do dibagasan bindu on marhite na tarsonggot ibana marnida ruas ni huria i na
marbalik sian haporseaon tu Tuhan Jesus. Pola didok Paulus :”Oe hamu, halak Galatia, na so marroha i! Ise do mandormai hamu? Ai
nunga pola songon na ginombar diida matamuna Jesus Kristus na tarsilang i”
(3:1). Jala di bindu na asing pe didok si Paulus do tu huria i, “Longang
do rohangku ala songoni tibu hamu marbalik sian Ibana (Debata) naung manjou
hamu marhitehite asi ni roha ni Kristus, mangoloi barita na uli na asing” (1:6). Natape naung gabe kristen angka ruas na adong
di Galatia alai sai mura-mura dope nasida mangihuthon angka poda na asing.
Tarboan do nasida dipengaruh halak Jahudi i na tongtong do dihangoluhon angka tradisi
ni ompu nasida na leleng i ima : mangulaon patik, parsunathon dohot angka na
asing. Laos didok nasida do dao ummarga patik i sian poda hakristenon na diboan
angka apostel i. Ido alana ditongoshon Apostel Paulus surat on laho mangalo
angka poda sisongon i. Dipaandar apostel
ido songon dia ibana na jolo andorang so gabe kristen (1:13). Dao do sumurung ibana sian saluhut angka
halak Jahudi. Alai ditangkup jala dipauba Debata do ibana marhite asi ni roha
na sian Debata. Ai ndang patut hian si Paulus manjalo haluaon na sian Debata,
gariada ingkon hamatean do siala gok dosa naung niulana hian. Songoni do nang si Abraham, tingkos ibana
ndada alani ruhut-ruhut patik, tung ala ni haporseaonna do gabe dipintori
Debata ibana. Pardosa do si Abraham alai dipatau Debata do ibana asa gabe jolma
napinillitna.
Hatorangan
ni Turpuk
1.
Ay. 6
– 9 : Debata parpintoranta
Mangihuthon halak Jahudi gabe pintor
bangso parbegu di jolo ni Debata molo diradoti patik ni Jahudi. Mangalo poda i
ma umbahen diondolhon si Paulus di turpuk on, holan marhite haporseaon do asa
gabe pintor sasahalak di jolo ni Debata, nda tung alani angka patik na dijalo
ompung nasida na jolo. Alani ndada boi patik i paluahon ngolu ni jolma. Dipabotohon
si Paulus ma taringot tusi Abraham nang angka sian sipelebegu. Molo holan alani
ulaon si Abraham dohot angka jolma sipelebegu tontu hot dope nasida dibagasan
uhum i. Holan marhite na dipintori Debata do si Abraham nang angka halak
si-pelebegu umbahen gabe sintong nasida, ndada alani mangulaon patik i manang
angka ruhut-ruhut. Ido alana didok si Paulus naung dipungka marhite tondi
ujungon ni Debata ma i marhite Tondi, ndada sebalikna naung dipungka marhite tondi
gabe diujungi marhite daging. Ai
marisuang do goarnai. (3:3-4)
Alani angka jolma naung dipintori
Debata, ingkon mangolu do dibagasan Tondi dohot haporseaon tu Debata. Haporseaon
ido unok dibagasan ngolu on. Marhite poda i dipaingot si-Paulus ma huria i asa
unang adong na sai manengahon parbangsoonna dohot ruhut-ruhut ni patik na niula
nasida hape ndang dihaporseai nasida Debata. Digombarhon si Paulus do taringot
tusi marhite ngolu si Abraham dohot panghorhon na mangonai tu pinompar si
Abraham dibagasan haporseaon i. Si-Abraham gabe tingkos alani haporseaonna do
tu Debata. Haporseaonna ido mangonjar ibana mangulaon parenta ni Debata, jala
laos marhite haporseaonnai do gabe manjalo haluaon jolma na asing. Ai didok do
Debata do tusi Abraham, Hupasupasu ho asa gabe pasupasu ho muse (Kej 12:3
18:18; 12:18; 26:4; 28:14; Kis
3:25; Rm 4:13).
Jaga jala jamot hita di pangalaho na
mangondolhon parulaon sian haporseaon, ima na holan ringkot mangulaon patik
manang aturan-aturan, jala ndang pola ingkon porsea di Debata. Molo holan
mangulaon na denggan alai ndang porsea tu Debata marhite AnakNa tontu dos nama
hita tu angka halak sipelebegu. Ai
godang do halak sipelebegu mangulaon na denggan hombar tu pamingkirion nasida
alai ndang porsea tu Jesus. Parulaon na denggan di halak kristen ingkon marmula
do i sian haporseaon, ndada sebalikna, parjolo mangulaon na denggan dungkon ni gabe
porsea. Jala ndang tingkos didok molo porsea alai ndang diulaon angka na
denggan dohot na sintong di ngoluna. Alani lapatan ni jolma na porsea, ndada
holan gabe halak kristen na terdaftar di buku register huria, manang na gabe
kristen na rutinitas. Porsea na didok dison ima songon pangalaho ni Abraham i. Dia
ma haporseaon si Abraham disi? Naparjolo, haunduhonna mangoloi parsuru ni
Debata asa manadinghon hutana nang pe so diboto inganan sidapothonna. Paduahon,
parsaoranna na rosu dohot Debata. Patoluhon, pos rohana tu Debata nang tu janji
ni Debata, jala rade do ibana laho pasahathon si-Ishak gabe pelean tu Debata.
2.
Ay. 10
– 14 : Ndang boi malua alani patik tung alani Haporseaon do.
Dipungka
si-Paulus do hatana marhite na mandok : "hona bura do ganup, na so mian di
bagasan sasude na tarsurat di buku patik i, asa diulahon!" Sian padan na
robi do ojahan ni si Paulus mandok i ima sian 5 Musa 27: 26. Adong tersirat
disi ingkon ulaon do patik i, molo ndang hona bura, gabe songon na maralo tu
pandohan na di ginjang (antitesis). Na didok si-Paulus dison ndada na salah i,
alai gabe patingkoshon do. Lapatanna, ai molo boi do diulaon jolma saluhut
patik i, tontu dapothon haluaon ma i. Alai na dibereng si Paulus do, ndada na boi
jolma i mangulaon saluhut patik i. Alani molo sai patik i nama siberengon ni
jolma gabe tarrante ma ngolunta dibagasan toru-toru manang bura. Ido alana
nunga dibuat Jesus toru-toru manang bura i marhite na tarsilang i. Gabe didok
ma :"Hona bura do ganup na
targantung di hau!" (3:13)
3.
Ai ndang margogo jolma i mangulaon saluhut patik i. Tarlumobi
di partingkian si nuaeng on nunga sai lam martambah-tambah angka patik na
dibahen jolma alani panghorhon tubu angka aliran-aliran naimbaru na margoar
dirina Kristen. Didok ma molo marisap ndada bertobat dope i, ndang siallangon
mudar dos do i songon kanibal, ndang boi mangulaon adat natuatua na jolo dohot ndang
boi mamake ulos ai ulaon sipelebegu doi, dohot angka na asing. Hape patik
nasapulu ipe ndang boi diulaon lam ma muse martambahon angka “patik-patik” na
asing. Alani nunga maruntung hita jolma on, ai ndada marhite gogonta,
pambahenanta dohot angka pelean na tabahen i asa malua hita. Tung holan Asi ni
Roha Tuhan ido.
Sipahusorhusoran
1. Di partingkian si nuaeng on lam godang do angka poda dohot
pangajarion naimbaru na mamake “topeng ugamo” hape sasintongna nunga dao sian
pangajarion na diajarhon Jesus dohot angka apostel i. Alani ingkon lam jamot do hita tusi. Asa
unang margeser jala dipauba-uba rohanta tarlumobi haporseaonta dibagasan Jesus
i. Nunga dipasahat tu hita Asi ni Roha, alani molo naeng malua hita ingkon do
marhaporseaon tu Ibana (Jesus). Songon didok Marthin Luther : Sola Fide (holan
alani haporseaon), Sola Gratia (holan alani Asi ni Roha).
2. Sasintongna na paling berbahaya nuaeng on, ndada poda manang
pangajarion sian na margoar ateis (ndang porsea tu Tuhan) manang angka parpoda
haliluon. Boasa? Ala pintor boi tandaon nasida. Naumborat ima naro sian bagasan
huria i sandiri (halak kristen sandiri) na so diulaon haporseaon na sintong
jala polin. Ido digombarhon marupahon birubiru hape sasintongna babiat
panoro. Amen (h2pb2)
Tidak ada komentar:
Posting Komentar