Jumat, 13 Februari 2015

Galatia 3 : 6 – 14



Galatia 3 : 6 – 14
Tema
Haporseaon di ginjang ni saluhutna
Patujolo
Disurathon si Paulus do surat on tu huria na adong di Galatia hira-hira taon 45-58 M.  Dipungka do dibagasan bindu on marhite na tarsonggot ibana marnida ruas ni huria i na marbalik sian haporseaon tu Tuhan Jesus. Pola didok Paulus :”Oe hamu, halak Galatia, na so marroha i! Ise do mandormai hamu? Ai nunga pola songon na ginombar diida matamuna Jesus Kristus na tarsilang i” (3:1). Jala di bindu na asing pe didok si Paulus do tu huria i,  “Longang do rohangku ala songoni tibu hamu marbalik sian Ibana (Debata) naung manjou hamu marhitehite asi ni roha ni Kristus, mangoloi barita na uli na asing” (1:6).  Natape naung gabe kristen angka ruas na adong di Galatia alai sai mura-mura dope nasida mangihuthon angka poda na asing. Tarboan do nasida dipengaruh halak Jahudi i na tongtong do dihangoluhon angka tradisi ni ompu nasida na leleng i ima : mangulaon patik, parsunathon dohot angka na asing. Laos didok nasida do dao ummarga patik i sian poda hakristenon na diboan angka apostel i. Ido alana ditongoshon Apostel Paulus surat on laho mangalo angka poda sisongon i.  Dipaandar apostel ido songon dia ibana na jolo andorang so gabe kristen (1:13).  Dao do sumurung ibana sian saluhut angka halak Jahudi. Alai ditangkup jala dipauba Debata do ibana marhite asi ni roha na sian Debata. Ai ndang patut hian si Paulus manjalo haluaon na sian Debata, gariada ingkon hamatean do siala gok dosa naung niulana hian.  Songoni do nang si Abraham, tingkos ibana ndada alani ruhut-ruhut patik, tung ala ni haporseaonna do gabe dipintori Debata ibana. Pardosa do si Abraham alai dipatau Debata do ibana asa gabe jolma napinillitna.
Hatorangan ni Turpuk
1.      Ay. 6 – 9 : Debata parpintoranta
Mangihuthon halak Jahudi gabe pintor bangso parbegu di jolo ni Debata molo diradoti patik ni Jahudi. Mangalo poda i ma umbahen diondolhon si Paulus di turpuk on, holan marhite haporseaon do asa gabe pintor sasahalak di jolo ni Debata, nda tung alani angka patik na dijalo ompung nasida na jolo. Alani ndada boi patik i paluahon ngolu ni jolma. Dipabotohon si Paulus ma taringot tusi Abraham nang angka sian sipelebegu. Molo holan alani ulaon si Abraham dohot angka jolma sipelebegu tontu hot dope nasida dibagasan uhum i. Holan marhite na dipintori Debata do si Abraham nang angka halak si-pelebegu umbahen gabe sintong nasida, ndada alani mangulaon patik i manang angka ruhut-ruhut. Ido alana didok si Paulus naung dipungka marhite tondi ujungon ni Debata ma i marhite Tondi, ndada sebalikna naung dipungka marhite tondi gabe diujungi marhite daging.  Ai marisuang do goarnai. (3:3-4)
Alani angka jolma naung dipintori Debata, ingkon mangolu do dibagasan Tondi dohot haporseaon tu Debata. Haporseaon ido unok dibagasan ngolu on. Marhite poda i dipaingot si-Paulus ma huria i asa unang adong na sai manengahon parbangsoonna dohot ruhut-ruhut ni patik na niula nasida hape ndang dihaporseai nasida Debata. Digombarhon si Paulus do taringot tusi marhite ngolu si Abraham dohot panghorhon na mangonai tu pinompar si Abraham dibagasan haporseaon i. Si-Abraham gabe tingkos alani haporseaonna do tu Debata. Haporseaonna ido mangonjar ibana mangulaon parenta ni Debata, jala laos marhite haporseaonnai do gabe manjalo haluaon jolma na asing. Ai didok do Debata do tusi Abraham, Hupasupasu ho asa gabe pasupasu ho muse (Kej 12:3 18:18;  12:18;  26:4;  28:14;  Kis 3:25;  Rm 4:13).
Jaga jala jamot hita di pangalaho na mangondolhon parulaon sian haporseaon, ima na holan ringkot mangulaon patik manang aturan-aturan, jala ndang pola ingkon porsea di Debata. Molo holan mangulaon na denggan alai ndang porsea tu Debata marhite AnakNa tontu dos nama hita tu angka halak sipelebegu.  Ai godang do halak sipelebegu mangulaon na denggan hombar tu pamingkirion nasida alai ndang porsea tu Jesus. Parulaon na denggan di halak kristen ingkon marmula do i sian haporseaon, ndada sebalikna,  parjolo mangulaon na denggan dungkon ni gabe porsea. Jala ndang tingkos didok molo porsea alai ndang diulaon angka na denggan dohot na sintong di ngoluna. Alani lapatan ni jolma na porsea, ndada holan gabe halak kristen na terdaftar di buku register huria, manang na gabe kristen na rutinitas. Porsea na didok dison ima songon pangalaho ni Abraham i. Dia ma haporseaon si Abraham disi? Naparjolo, haunduhonna mangoloi parsuru ni Debata asa manadinghon hutana nang pe so diboto inganan sidapothonna. Paduahon, parsaoranna na rosu dohot Debata. Patoluhon, pos rohana tu Debata nang tu janji ni Debata, jala rade do ibana laho pasahathon si-Ishak gabe pelean tu Debata.
2.      Ay. 10 – 14 : Ndang boi malua alani patik tung alani Haporseaon do.
Dipungka si-Paulus do hatana marhite na mandok : "hona bura do ganup, na so mian di bagasan sasude na tarsurat di buku patik i, asa diulahon!" Sian padan na robi do ojahan ni si Paulus mandok i ima sian 5 Musa 27: 26. Adong tersirat disi ingkon ulaon do patik i, molo ndang hona bura, gabe songon na maralo tu pandohan na di ginjang (antitesis). Na didok si-Paulus dison ndada na salah i, alai gabe patingkoshon do. Lapatanna, ai molo boi do diulaon jolma saluhut patik i, tontu dapothon haluaon ma i. Alai na dibereng si Paulus do, ndada na boi jolma i mangulaon saluhut patik i. Alani molo sai patik i nama siberengon ni jolma gabe tarrante ma ngolunta dibagasan toru-toru manang bura. Ido alana nunga dibuat Jesus toru-toru manang bura i marhite na tarsilang i. Gabe didok ma :"Hona bura do ganup na targantung di hau!" (3:13)
3.       Ai ndang margogo jolma i mangulaon saluhut patik i. Tarlumobi di partingkian si nuaeng on nunga sai lam martambah-tambah angka patik na dibahen jolma alani panghorhon tubu angka aliran-aliran naimbaru na margoar dirina Kristen. Didok ma molo marisap ndada bertobat dope i, ndang siallangon mudar dos do i songon kanibal, ndang boi mangulaon adat natuatua na jolo dohot ndang boi mamake ulos ai ulaon sipelebegu doi, dohot angka na asing. Hape patik nasapulu ipe ndang boi diulaon lam ma muse martambahon angka “patik-patik” na asing. Alani nunga maruntung hita jolma on, ai ndada marhite gogonta, pambahenanta dohot angka pelean na tabahen i asa malua hita. Tung holan Asi ni Roha Tuhan ido.
Sipahusorhusoran
1.  Di partingkian si nuaeng on lam godang do angka poda dohot pangajarion naimbaru na mamake “topeng ugamo” hape sasintongna nunga dao sian pangajarion na diajarhon Jesus dohot angka apostel i.  Alani ingkon lam jamot do hita tusi. Asa unang margeser jala dipauba-uba rohanta tarlumobi haporseaonta dibagasan Jesus i. Nunga dipasahat tu hita Asi ni Roha, alani molo naeng malua hita ingkon do marhaporseaon tu Ibana (Jesus). Songon didok Marthin Luther : Sola Fide (holan alani haporseaon), Sola Gratia (holan alani Asi ni Roha).
2.  Sasintongna na paling berbahaya nuaeng on, ndada poda manang pangajarion sian na margoar ateis (ndang porsea tu Tuhan) manang angka parpoda haliluon. Boasa? Ala pintor boi tandaon nasida. Naumborat ima naro sian bagasan huria i sandiri (halak kristen sandiri) na so diulaon haporseaon na sintong jala polin. Ido digombarhon marupahon birubiru hape sasintongna babiat panoro.  Amen (h2pb2)

Tidak ada komentar:

Mazmur 84 : 1 - 7

Mazmur 84 : 1 - 7 84:1 Untuk pemimpin biduan. Menurut lagu: Gitit. Mazmur bani Korah.  84-2 Betapa disenangi tempat kediaman-Mu ,  ya ...