Senin, 10 September 2012

Poda 10 : 20 – 21


“Tudoshon perak na pita do dila ni partigor, alai anggo roha ni halak parjahat, ndang hanopan. Bibir ni partigor marmahan torop halak, alai anggo halak na otoi haotoon ni rohana do di hamatehon”
“Lidah orang benar seperti perak pilihan, tetapi pikiran orang fasik sedikit nilainya; bibir orang benar menggembalakan banyak orang, tetapi orang bodoh mati karena kurang akal budi”

Buku poda raja Salomo on marisihon do pangajarion na mansai arga di ngolunta siganup ari. Jotjot do didok molo halak na sai mian dibagasan pangajarion dohot poda na denggan ima halak na dapotan pasupasu, dapotan las ni roha di ngoluna, alai sebalikna do tu angka jolma na so olo manjalo poda pangajarion na denggan, ujung ni ngoluna dibagasan hangaluton dohot hapariron. Doshon do i songon pandohan di hita halak Batak : iju diparapara otang di parlabian, na bisuk na puna hata na oto tu panggadisan.
Laho mananda sahalak jolma di ngolu on ndada cukup marhite Bio Data manang curriculum vitae  na manang goarna; ai boi do marhite bio data i di manipulasi/ditukang-tukangi. Alai laho mananda hita jolma tung tangkas do boi berengon i sian panghataionna dohot angka parulaonna. Ai panghataion dohot parulaon ndada boi i terjadi dibagasan sangombas i lapatanna ndang boi dipermak-permak/didompol-dompol satongkin, isarani rupani molo sahalak na jahat pintor muba gabe na denggan dibagasan satongkin i, songon na maol do i, manang sahalak na denggan/na burju pintor gabe halak na jahat; ipe maol do i. Alani adong do proses di ngolu on na tung mansai ganjang, ima na didok Karakter, na dibentuk mulai sian dakdanak sahat tu na magodang. Molo denggan dibentuk karakterna sian hametmetonna tu tingki magodang pe i pasti do na denggan. Holan kejadian na luarbiasa do boi manimbil sian i. (songon putus asa, adong pergumulan ni ngolu na mansai borat, dohot manipulasi hajahaton di ngolu on.dna).
Di buku poda on jotjot do di parsagi jolma i tubagasan dua golongan ima jolma na denggan dohot jolma na jahat, jolma na bisuk dohot jolma na oto. Jolma na bisuk jala na denggan tarida do i marhite panghataionna (dila) songon perak na pita, alai anggo angka parjahat i holan panghataion na so tingkos/na gabeak/ ndang bermutu. Alani ido ndada maol mananda jolma on diportibi on cukup taparateatehon angka panghataion na haluar sian pamanganna. Sian i pe nunga boi botoon kualitas/mutu ni jolma na manghatai i. Alani ingkon manat do hita di ngolu on? Alani nang pe ndang situhuron hata alai ingkon jamot jala jaga hita asa hata na haluar sian pamanganta ima hata na bermutu, unang ma hata na so bermutu jala bermanfaat. Di sada ende pe didok do : memang lidah tak bertulang, tak terbatas kata-kata…… siala ndang situhoran hata-hata jadi boi do lomo-lomo ni jolma mandok manang aha. Di hata Indonesia didok : Mulutmu adalah harimau mu.
Nunga tung godang hita manghalomohon hata na so tutu, hata sipalensem na so bermutu, isarani angka isu manang gossip (semakin digosok semakin siip). Hape lupa hita beha do panghorhonnai di ngolunta sandiri dohot di halak na umbegesa. Ai hita na mangolu on ndada holan mangonai tu dirinta dohot tu keluarganta alai boi do mangonai tu saluhut halak di tonga-tonga humaliang ni ngolunta. Andorang so haluar angka hata sian pamanganta ingkon tangkas do tapahusor-husor jala disortir denggan. Molo nunga haluar sian pamanganta ndang tarbahen hita muse mambuat mulak muse i tu pamanganta.
Dila ima sumber panghataion. Sian dila ido boi  haluar pasupasu jala laos sian dila na sarupa ido haluar angka torutoru (kutukan). Alani tung mansai jamot do laho mamake ‘dila’ di ngolu on. Didok angka na pistar : dila i tumajom do sian pisau, Ai marhite ‘dila’ na sai patubu-tubu hata manang mangalap dohot manaruhon hata ; boi do marpanghorhon angka hansit ni roha (maneat ate-ate). Ido umbahen di hita halak Batak tu tangkas do didok :”bibir lingga, bibir partali-tali, halak siginjang dila, unang pinatangitangi”. Par-Psalmen pe mandok taringot tu ‘dila’ on ima : hamagoan do ditahitahi dilam, ho ale siulahon sipaototo, sobokhon raut parnabung” (Psalmen 52:4). Alani didok sahalak naposo ni Debata (sisean) ingkon dila na digohi angka hata pasupasu ma manang angka hata na denggan. Mardila sisean ima  na olo pasahathon Hata ni Debata na jinalona laho mangurupi halak na maheu, na gabe aek tabar tu angka na mauas, mangalehon hamalumon tu angka na marsahit, mangalehon las ni roha tu angka na marsak, mangalehon semangat ni ngolu tu angka naung mandele.  Naeng dohonon disi ia ‘dila’ naposo ni Debata manang sisean ni Tuhan i ingkon “dila na berwibawa : berbobot jala bermutu”. Tung marasing situtu  do molo dila angka parjahat ima na sai mambahen halak mandele, dohot patah semangat.
Adong do saran na bijak sian angka na maol ima istilah 3 B andorang pasahaton angka hata di ngolu on, ima : Benarkah (sintong do manang na so sintong barita i), Baikkah (lapatanna baik do molo dipasahat manang denggan do sipasahaton manang ndang. Ai adong do hata na so polo sidohonon nang pe denggan i. isarani : adong sahalak na marsahit posi, molo sian medis ndang sadia leleng nai umurna, alai ndang pola sidohonon i asa unang laos mandele ibana,  Berguna/bermanfaat, lapatanna : adong do hata i na so bermanfaat di ngolu on sama sekali, isarani rupani manghatai halak na asing.
Tarlumobi hita di angka ina nuaeng on, asa jamot manat hita di ngolu on. Godang do nuaeng on cap/label dibahen tu ina manang parompuan na so denggan ima na sai lomo rohana patubu-tubu hata, margosip. Godang ulaon na marpanghorhon na denggan, na bermanfaat di ngolunta sian angka na patubu-tubu hata; mangalap dohot manaruhon hata. Hape nunga tung godang na ditambahi jala diorui sian hata i. Ingot ma nda leleng jolma sisongon i, diparjolonai boi do godang dongan laho manangi-nangihon alai lam leleng lam bosan do jolma. Jala naumborat laos boi do hita muse dihata i halak na asing i. Alani tabahen ma hita harga di ngolunta dohot harga di jolo ni jolma tarlumobi harga di jolo ni Debata. Amen

Tidak ada komentar:

Mazmur 84 : 1 - 7

Mazmur 84 : 1 - 7 84:1 Untuk pemimpin biduan. Menurut lagu: Gitit. Mazmur bani Korah.  84-2 Betapa disenangi tempat kediaman-Mu ,  ya ...